Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı ve Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakemi Prof. Dr. Rauf Karasu, sigorta şirketlerinden tazminat alacağı olanları ilgilendiren önemli değerlendirmelerde bulundu.
‘HAKEMLER YILDA YAKLAŞIK 500 BİN UYUŞMAZLIĞI ÇÖZÜME KAVUŞTURUYOR’
“Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesi ile kurulan Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta ettiren veya sigortadan menfaat sağlayan kişilerle sigorta şirketleri arasındaki uyuşmazlıkları basit, süratli, ekonomik ve adil biçimde çözmektedir” diyen Karasu, Türkiye’de hukuki uyuşmazlıklarda alternatif çözüm yollarından biri olan “arabuluculuk” konusunun sıkça konuşulduğunu ancak arabuluculuk gibi bir alternatif çözüm yolu olan sigorta tahkiminin gündeme gelmediğini vurgulayarak, şunları kaydetti: “Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde görev yapan Hakemler, yılda yaklaşık 500 bin uyuşmazlığı çözüme kavuşturmaktadır. 2023 yılında 500 bin sigorta uyuşmazlığı çözülürken, geçtiğimiz yılda ise 592 bin 629 sigorta uyuşmazlığı dava açılmasına gerek kalmadan karara bağlandı.”
BAŞVURULARIN %67,42’Sİ TAM KABUL SONUÇLANIRKEN %11,617’İ KISMİ KABUL İLE SONUÇLANDI
Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde görev yapan hakemler, 31 Aralık 2024 itibarıyla 592 bin 629 uyuşmazlığı dava açılmasına gerek kalmadan karara bağladı. Bu uyuşmazlıklar konusunda Tahkim’e yapılan başvuruların 399 bin 524’ü (%67,42) kabul, 68 bin 806’sı (%11,61) kısmi kabul ve 124 bin 299 u (%20,97) ret ile sonuçlandı.
EN FAZLA BAŞVURU TRAFİK SİGORTASI İLGİLİ UYUŞMAZLIKLAR İLGİLİYDİ
Başvuruların %94’ü trafik, %3,6’sı kasko, %1,8’i zorunlu deprem sigortası, %0,04’ü yangın, %0,04’ü ise ihtiyari deprem sigortası ile ilgili uyuşmazlıklardan oluştu. Deprem mağdurları da DASK’tan alacağını almak için Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurdu. 2024 yılı itibarıyla toplam 10 bin 667 deprem mağduru tazminat talebinde bulundu.
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU’NA BAŞVURU ÇOK KOLAY
Karasu, “Sigorta tahkimini mahkemelere nazaran daha avantajlı kılan özelliklerden biri tahkime başvurunun çok kolay olmasıdır” dedi. Sigortalılar/zarar görenler Sigorta Tahkim Komisyonu’nun internet sitesi üzerinden (http://www.sigortatahkim.org) başvuru yapabiliyor.
Ayrıca sigorta tahkiminin mahkemelere göre daha az maliyetli olduğuna belirten Karasu, şöyle devam etti: “Mahkemelerdeki harçların yüksek olması ve davaların genellikle bir avukat aracılığıyla takip edilmesi maliyetleri artırmaktadır. Sigorta tahkiminin, mahkemelere nazaran en önemli avantajlardan biri de uyuşmazlıkların çok hızlı çözülmesidir. Mahkemelerin çözmekle yükümlü oldukları dava sayısının çok fazla olması ve dava konusu uyuşmazlıkların özel bir uzmanlık gerektirmesi nedeniyle bilirkişilerin görevlendirilme zorunluluğu, yargılama sürecini uzatmaktadır. Mahkemelerde açılan bir davanın sonuçlanması yaklaşık 3 yıl sürmektedir. Yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle hak sahiplerinin haklarına çok geç kavuşması, onların dava açma azmini kırmaktadır. Yıllarca süren bir yargılama, sigorta teminatının varlık amacıyla bağdaşmamaktadır. Uzun süren davalara nazaran sigorta hakemleri kendilerine yapılan başvuruları kanunun onlara verdiği maksimum süre olan en geç 4 ay içinde karara bağlamak zorundadırlar.”
‘SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU’NA BAŞVURU YAPMAK İÇİN ARABULUCUYA GİTMEK ZORUNLU DEĞİL’
Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmadan önce arabulucuya gitmenin zorunlu olmadığını ifade eden Karasu, şunları söyledi:
“Sigorta uyuşmazlıklarında sigorta şirketine karşı dava açmadan önce mutlaka bir arabulucuya başvurmak zorunlu iken, Sigorta Tahkim Komisyonu’na ise arabulucuya gitmeden doğrudan başvurmak mümkündür. Zira ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk şartını öngören, 7155 sayılı Kanunun 20. maddesi ve Türk Ticaret Kanun’un 5/A maddesinde ticari uyuşmazlıklarda “dava açılmadan önce” arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak öngörülmüştür. Burada kastedilen adli mahkemelerde görülen davalardır. Oysa sigorta tahkiminde görülen uyuşmazlıklarının, yasalarımızda “hukuk davası” olarak sözü edilen türde bir adli yargı davası olmadığı kuşkusuzdur.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından geçen hafta açıklanan 4’üncü Yargı Reformu Strateji Belgesi’nde tahkim yargılamasının etkinliğinin artırılacağının vurgulandığını belirten Karasu, sözlerini şöyle noktaladı: “4’üncü Yargı Reformu Strateji Belgesinin Hukuk ve İdari Yargılama Süreçlerinin Etkinliğinin Artırılması başlığı altında Amaç 4 ve Hedef 4.4) de Tahkim Kurumunun etkinliğinin artırılması ve farklı alanlarda yeni kurumsal tahkim komisyonlarının kurulacağı belirtilmiştir. Kurumsal Tahkim yargılamasının yaygınlaştırılması ve güçlendirilmesi yargının iş yükünü önemli ölçüde azaltacak ve herkesin haklarını daha fazla genişletip güçlendirecektir.”
