Bireysel emeklilik sistemindeki katılımcılar, acil nakit ihtiyacı durumunda, BES sözleşmelerini sonlandırmadan ve kazanılmış haklarını kaybetmeden, hesaplarındaki birikimlerini (devlet katkısı hariç) alacağın devri yoluyla bankalara devrederek kredi çekebiliyor. EGM, haziran ayında hayata geçen uygulamaya ilişkin rakamları internet sitesinde yer alan “istatistikler” bölümünde yayınlamaya başladı. Paylaşılan başlıklarda, BES teminatlı kredilerin kümülatif tutarı, alacağın devri yoluyla aktarılan fonların toplam tutarının kurumlara göre dağılımı, uygulamadan kapanma nedeniyle çıkan fon tutarı gibi konuların yanı sıra emeklilik şirketlerinin kredi taleplerini onaylamama nedenleri de yer alıyor. EGM, yayınlanan verileri belirli periyotlarla güncelleyecek.
BES Mobil’den sorgulanabiliyor
EGM verilerine göre 13 Eylül 2024 tarihi itibarıyla, BES teminatlı kredi kullanan katılımcı sayısı 335 olurken temlik fonlarına aktarılan teminat tutarı 99,4 milyon TL’ye ulaştı. BES teminatlı kredi veren bankalar (Aktif Bank, Albaraka Türk Katılım Bankası, Halkbank, Türk Ekonomi Bankası ve Türkiye İş Bankası) aracılığıyla kredi başvurusunda bulunabiliyor. Teminat olarak gösterilebilen tutarı BES Mobil’den kolayca sorgulanabiliyor.
BES birikimi kredi kullanımında kolaylık sağlıyor
BES’te birikimi bulunan katılımcılar, bankalardan kullanacakları krediler için ilgili BES sözleşmesinden kaynaklı alacaklarını kredi süresiyle sınırlı olmak üzere bankaya devredebiliyor ve ihtiyaçları olan finansmana daha rahat erişim sağlayabiliyor.
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (SEDDK) Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ine göre, 22 Ocak 2022’de 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişikliklerle, Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) yer alan katılımcıların bireysel emeklilik sözleşmelerinden kaynaklı devlet katkısı hariç alacağının tamamını veya bir kısmını alacağın devri sözleşmesi yoluyla devredebilmesine imkân tanındı.
Bu bağlamda, Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte gerekli değişiklikler yapılarak alacağın devri işleminin uygulama usul ve esasları düzenlendi. Böylelikle, katılımcıların acil nakit ihtiyacı durumunda BES sözleşmelerini tamamen sonlandırarak sistemde kazandığı haklarını kaybetmesinden kaynaklanan mağduriyetlerin yaşanmaması için BES sözleşmelerinden kaynaklı alacaklarını bankalara devrederek kredi kullanılabilmesinin önü açıldı.
Bankaya devredilen alacak tutarının üstündeki birikimler fonlarda değerlendirilebilecek
Yönetmeliğin yürürlüğe gireceği 28 Eylül 2023’ten sonra BES’te birikimi bulunan katılımcılar, bankalardan kullanacakları krediler için ilgili BES sözleşmesinden kaynaklı alacaklarını kredi süresiyle sınırlı olmak üzere bankaya devredebilecek ve ihtiyaçları olan finansmana daha rahat erişim sağlayabilecek.
Bu süreçte, Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından geliştirilecek merkezi bilgi sistemi vasıtasıyla paydaşlar tarafından gerekli sorgulamalar yapılacak ve alacağın devri sözleşmesinin onaylanması ile katılımcının BES sözleşmelerinden doğan bazı hakları, kredi yükümlülükleri tamamlanana kadar bankaya devrolacak.
Alacağını bankaya devreden katılımcı, alacağın devri sözleşmesinin yürürlükte bulunduğu süre içinde ilgili sözleşmelerini sonlandıramayacak ve bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerini başka şirketlere aktaramayacak.
Ancak, katılımcılar bu süreçte BES sözleşmelerine katkı payı yatırmaya, birikimlerini izlemeye ve bankaya devrettikleri alacak tutarının üstündeki birikimlerini tercih ettikleri fonlarda değerlendirmeye devam edebilecek.
Alacağın devri sözleşmesine konu kredi borcu ödendiğinde alacağın devri sözleşmesi sona erecek. Kredi borcu ödenmediğinde ise emeklilik sözleşmesinin sonlandırılması suretiyle banka kalan borç tutarını devredilen alacaktan tahsil edecek. Öte yandan, yayımlanan yönetmelikte alacağın devri uygulamasına ilave olarak ihtiyaç duyulan diğer operasyonel hususlara dair iyileştirmeler de yapıldı.